می‌دانیم که افراد اوتیستیک به علت متفاوت بودن حواسشان دنیای خارج را به شکل متفاوتی حس می کنند . متفاوت می بینند ، متفاوت می‌شنوند ، متفاوت استشمام می‌کنند و. … و همین موضوع باعث واکنشهای متفاوت و گاهی عجیب از طرف آنها می شود. محرکهایی در محیط اطراف ما هست که برای ما کاملا" طبیعی و حتی خوش‌آیند است اما برای آنها آزاردهنده وگاهی ترسناک است . بخصوص فروشگاه های بزرگ که با انواع صداها و نورها و بوهای مختلف میتواند برای آنها آزار دهنده باشد ، ا لبته گاهی هم بعضی محرکها بر ایشیان جذاب است .
انواع ترسها :
ترس از وسایل برقی منزل مثل جارو برقی ، غذا ساز ، چرخ گوشت ( منشاء آن حساس بودن شنوایی و بینایی است )
ترس از دستشویی و حمام
ترس از وسایل آرایشگری ، ناخنگیر و برس ،لباس و کفش نو ( که علت آن حساس بودن حس لامسه است )
ترس از پزشک و بیمارستان و غیره
و رود به مکانهای جدید و دیدن افراد جدید
ترس از آسانسور ، پله برقی و درب اتوماتیک
ترس از حیوانات و حشرات
اما چگونه این ترسها را مدیریت کنیم
اگر این افراد بتوانند اتفاقات و برنامه های پیش رو را پبش بینی کنند و از اتفاقات آینده اطلاع داشته باشند خیلی از نگرانیها و ترسهاى آنها از بین خواهد رفت یا کاهش می یابد . مخصوصاً اگر قرار باشد به مکان جدیدی بروند یا افراد جدیدى را ببینند .
طبیعی است که وقتی شما به کودک خود لباس می‌پوشانید و هیچ توضیحی نمی دهید که کجا قرار است بروند و چه کسی را قرار است ببینید کودک مضطر ب می شود ، و گاهی این اضطراب بخصوص در کودکانى که قادر به حرف زدن نیستند خود را به شکل پرخاشگری و رفتارهای ناهنجار نشان می دهد .
سطوح مختلفی برای توضیح برنامه های آینده برای این کودکان وجود دارد , کمترین کاری که میتوانید انجام دهید توضیح کلامی است . توضیح می دهید که کجا قرار است بروید ، چه کسی یا کسانی را خواهد دید و چه کاری قرار است انجام شود و کارها و برنامه ها را به تریبت ۱ _ ۲ – ۳ … توضیح مى دهید .
حالا می توانید علاوه بر توضیح از عکس هم استفاده کنید . عکس مکان یا فرد یا فعالیت خاصی که قرار است انجام شود را به او نشان دهید .یا مثل روش Pecs تصویر اتفاقات را به ترتیب به او نشان دهید ، مثلاً اول تصویر خوردن صبحانه بعد تصویر لباس پوشیدن و غیره .
اما بهترین کار نشان دادن فیلم است . خود ما زمانی که قرار بود از پسرم نوار مغزی بگیریم از چند روز قبل مراحل کار را برایش توضیح دادیم و از You Tube فیلمهای EEG را به او نشان دادیم مخصوصاً فیلم EEG کودکان را . این کار را برای دندانپزشکی و چشم پزشکی هم انجام دادیم .
کار دیگری که ما انجام می‌دهیم گرفتن فیلم از خود پسرم هنگام انجام کار است . ما از دکتر خواهش می کنیم اجازه دهد زمان معاینه یا انجام کار از آنها فیلم بگیریم ، پسرم در منزل بارها و بارها این فیلم ها را تماشا می‌کند و همین کار باعث عادی سازی وآشنایی بیشتر او با کار می‌شود و دفعات بعد راحت تر با مسئله کنار می‌آید .
تکنیک دیگری که می توان برای مدیریت ترس به کار برد شمارش است . برای بالا بردن تحمل کودک او را با موضوعی که از آن گریزان است مواجه می کنید واز او می خواهید مثلا" تا ۳ بشمرد یا خودتان بشمرید و بعد آن موضوع را تمام کنید و دفعه بعد زمان را بیشتر کنید می توانید به جای شمارش از تایمر هم استفاده کنید .
باز از پسر خودم مثال بزنم ، حدود ۵ سال پیش جاروبرقی برایش خیلی آزاردهنده بود و اجازه نمی داد آنرا روشن کنم ، به همین ترتیب که گفتم جارو را روشن می کردم و به, او می‌گفتم تا ۵ بشمر و دراین فاصله من جا رو می کردم ، بعد خاموش می کردم . کم کم شما رش را به ۴۰ و ۵۰ رساندم و به این ترتیب هم جاروبرقی برایش تقریباً عادی شد وهم شمارش اعدادش تقویت می شد .
راهکار دیگر عملکرد تدریجی است . مثلا" زمانی که از پوشیدن لباس یا کفش نو اجتناب می‌کند . می توانید بار اول به او بگوئید لباس را بپوش و فوری در بیاور . بار دوم بگوئید بپوش برو تو حیاط بیا بعد دربیار و به همین تریبت زمان زیاد شود .
بعضی از ترسها را هم می توان در قالب بازی کم کرد . مثل ترس از دکتر و وسایل پزشکی . که می‌توان با خرید وسایل اسیاب بازی پزشکی و دکتر بازی او را با کار دکتر آشنا کرد .
برای کودکانی که به کتاب علاقه دارند نیز می توان از طریق کتاب به بعضی از ترسهای آنها غلبه کرد.
شما هم می توانید تجربیات خود را از ترسهای کودکانتان و نحوه مدیریت آن را برای ما به اشتراک بگذارید .
موفق باشید
آنسوی اوتیسم اوتیسم یک رنگین کمان است…
