شما اینجا هستید: خانه » Prt

بایگانی دسته بندی ها : Prt

اشتراک به خبردهی

آموزش گام به گام PRT – جلسه هفتم نکات کلی PRT

خرداد ۳۰, ۱۳۹۳ ۳ نظرها

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

DSC02484

 

این مطلب را به اصول کلی PRT اختصاص داده ام . یعنی به نکاتی که هنگام کار PRT باید رعایت کرد .
ابتدا توضیحی در یاره خود PRT عرض می کنم و سپس به ذکر نکات کلی می پردازم .
اصولاً PRT بیش از آنکه یک روش باشد یک سبک زندگی است . از این رو به آن روش طبیعی اطلاق می شود . پی آر تی وقتی موفق است که همه اعضای خانواده درگیر آن شوند و وارد برنامه و زندگی خانواده شود . اگر صرفاً به چند جلسه در هفته کفایت شود نتیجه کار بسیار ناچیز است .
آموزشهای پی آر تی در قالب زندگی روزمره فرد است . والدین باید یاد بگیرند که هر موقعیتی در زندگی کودکشان فرصتی است برای آموزش و اتفاقاً چون این آموزشها در قالب ساختگی و رسمی کلاس نیست ، ماندگار است و وارد زندگی فرد می‌شود . همه کارهای روزمره فرد از غذا خوردن ، حمام کردن لباس پوشیدن ، پارک رفتن و …موقعیتهایى است برای آموزش کودک .
والدین باید یک سوپروایزر دا ئمی برای فرزندشان باشند ، هرکاری را که اراده کرد انجام دهد والدین دخالت می کنند و یک موقعیت آموزشى فراهم می‌کنند . از طرف دیگر والدین و بخصوص ما در باید برای انجام بعضی کارها از فرزندشان کمک بگیرند .
از زندگی خودم مثال می زنم تا برایتان ملموس تر باشد . زمانی که پسرم کلام نداشت ، یعنی حدود ۳ تا ۴ سالگی تمایل زیادی به تنهایی داشت و اگر به حال خود رها می شد دوست داشت مدت طولانی یک بازی ساده را تکرار کند ، مثلاً د ر ا تا قش می نشست ،یک ماشین را بر عکس روی زمین می گذاشت و چرخهای ماشین را می‌چرخاند . کاری که من انجام می دادم این بود که روبروی او می نشستم و ماشین را برمی داشتم و کلمات مختلف از جمله ماشین ، چرخ ، بده ، بچر خون و غیره را با او تمرین می کردم . البته 'ناگفته نماند که این کار من اوایل او را به شدت عصبانی می‌کرد ( من در این راه کتک ها خوردم ….)، اما بعدها چاره ای جز پذیرش من مزاحم نداشت . بعد از بازی با ماشین سراغ بازی دیگری می رفت مثلا" کامپیوتر ، باز من به دنبال او راه می افتادم ، و مثلا" دستم را روی موس می‌گذاشتم و از او می خواستم کلمه موس یا بده را تکرار کند .یا هنگام کار با کامپیوتر کلمات دیگری کلمات دیگری را با او تمرین می کردم .

 

خوب اکنون به ذکر نکات کلی PRT می‌پردازم .
مواردی که هنگام کار باید رعایت شود :

 

ا- جلب توجه و نگاه کودک قبل از هر سوال یا دستوری .
۲٫ سوال یا دستور باید روشن ، واضح و قابل درک برای کودک باشد .
۳٫ سوال یا دستور متناسب با فعالیت یا بازی باشد .
۴٫ پاداش باید با نوع فعالیت تناسب داشته باشد .
۵ – تکالیف جدید باید بین تکالیف یادگرفته شده( موضوعاتی که قبلا یاد گرفته ) پخش شود .
۶ – دستور یا تکلیف دارای اجزاء متعدد باشد .
۷- به هر تلاشی که کودک برای پا سخ به سؤال یا درخواست شما انجام می دهد پاداش دهید هرچند کوچک یا ناقص باشد . مثلا برای گفتن کفش بگوید ک .
۸ – برای ورود به دنیای کودک از نوبت گیری استفاده کنید . اصل نوبت گیری مهمترین اصل از اصولی است که در بالا ذکر شد از این رو توضیحات بیشتر ی در این مورد خدمتتان عرض می کنم .در مورد نکات دیگر در نوشته‌های قبل توضیحات لازم ذکر شده .
با نوبت گیری علاوه بر ورود به دنیای فرزندتان با او وارد تعامل و بازی دو طرفه می شوید .
فقط فراموش نکنید که وقتی که نوبت شماست از زمان کوتاه شروع کنید وبه تدریج زمان را ز باد کنید . مثلاً کودک در حال بازی با ماشین است ، شما به او می گوئید " حالا نوبت منه " بار اول فقط چند ثا نیه ماشین را نگه می دارید و سریع به او برمی گردانید و می گوئید " حالا نوبت توئه " .
مسئله دیگری که در مورد نوبت گیری باید رعایت کنید این است که وقتی وارد بازی می شوید با همان بازی کودک شروع کنید . حتی اگر به نظر شما بازی بیهوده ای است . مثلاً یکی از بازیهایی که پسر من انجام می داد چرخاندن CD روی زمین بود و من هم با چرخاندن CD وارد بازی او می شدم . ولی بعد از اینکه کمی بازی جلو می رفت من می توانستم بازی را تغییر می‌دادم . یا سؤالاتی می پرسیدم که باید جواب می داد تا CD را به او بدهم ، مثلا" می پرسیدم " این چپه؟ " یا " این چه رنگ یه؟ " .

امیدوارم که توضیخات کافی بوده باشد .

آموزش گام به گام PRT جلسه ششم – نحوه مدیریت ترسهای کودک

اردیبهشت ۹, ۱۳۹۳ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

 

DSC02365
می‌دانیم که افراد اوتیستیک به علت متفاوت بودن حواسشان دنیای خارج را به شکل متفاوتی حس می کنند . متفاوت می بینند ، متفاوت می‌شنوند ، متفاوت استشمام می‌کنند و. … و همین موضوع باعث واکنشهای متفاوت و گاهی عجیب از طرف آنها می شود. محرکهایی در محیط اطراف ما هست که برای ما کاملا" طبیعی و حتی خوش‌آیند است اما برای آنها آزاردهنده وگاهی ترسناک است . بخصوص فروشگاه های بزرگ که با انواع صداها و نورها و بوهای مختلف میتواند برای آنها آزار دهنده باشد ، ا لبته گاهی هم بعضی محرکها بر ایشیان جذاب است .
انواع ترسها :
ترس از وسایل برقی منزل مثل جارو برقی ، غذا ساز ، چرخ گوشت ( منشاء آن حساس بودن شنوایی و بینایی است )
ترس از دستشویی و حمام
ترس از وسایل آرایشگری ، ناخنگیر و برس ،لباس و کفش نو ( که علت آن حساس بودن حس لامسه است )
ترس از پزشک و بیمارستان و غیره
و رود به مکانهای جدید و دیدن افراد جدید
ترس از آسانسور ، پله برقی و درب اتوماتیک
ترس از حیوانات و حشرات
اما چگونه این ترسها را مدیریت کنیم
اگر این افراد بتوانند اتفاقات و برنامه های پیش رو را پبش بینی کنند و از اتفاقات آینده اطلاع داشته باشند خیلی از نگرانیها و ترسهاى آنها از بین خواهد رفت یا کاهش می یابد . مخصوصاً اگر قرار باشد به مکان جدیدی بروند یا افراد جدیدى را ببینند .
طبیعی است که وقتی شما به کودک خود لباس می‌پوشانید و هیچ توضیحی نمی دهید که کجا قرار است بروند و چه کسی را قرار است ببینید کودک مضطر ب می شود ، و گاهی این اضطراب بخصوص در کودکانى که قادر به حرف زدن نیستند خود را به شکل پرخاشگری و رفتارهای ناهنجار نشان می دهد .
سطوح مختلفی برای توضیح برنامه های آینده برای این کودکان وجود دارد , کمترین کاری که می‌توانید انجام دهید توضیح کلامی است . توضیح می دهید که کجا قرار است بروید ، چه کسی یا کسانی را خواهد دید و چه کاری قرار است انجام شود و کارها و برنامه ها را به تریبت ۱ _ ۲ – ۳ … توضیح مى دهید .
حالا می توانید علاوه بر توضیح از عکس هم استفاده کنید . عکس مکان یا فرد یا فعالیت خاصی که قرار است انجام شود را به او نشان دهید .یا مثل روش Pecs تصویر اتفاقات را به ترتیب به او نشان دهید ، مثلاً اول تصویر خوردن صبحانه بعد تصویر لباس پوشیدن و غیره .
اما بهترین کار نشان دادن فیلم است . خود ما زمانی که قرار بود از پسرم نوار مغزی بگیریم از چند روز قبل مراحل کار را برایش توضیح دادیم و از You Tube فیلمهای EEG را به او نشان دادیم مخصوصاً فیلم EEG کودکان را . این کار را برای دندانپزشکی و چشم ‌پزشکی هم انجام دادیم .
کار دیگری که ما انجام می‌دهیم گرفتن فیلم از خود پسرم هنگام انجام کار است . ما از دکتر خواهش می کنیم اجازه دهد زمان معاینه یا انجام کار از آنها فیلم بگیریم ، پسرم در منزل بارها و بارها این فیلم ها را تماشا می‌کند و همین کار باعث عادی سازی وآشنایی بیشتر او با کار می‌شود و دفعات بعد راحت تر با مسئله کنار می‌آید .
تکنیک دیگری که می توان برای مدیریت ترس به کار برد شمارش است . برای بالا بردن تحمل کودک او را با موضوعی که از آن گریزان است مواجه می کنید واز او می خواهید مثلا" تا ۳ بشمرد یا خودتان بشمرید و بعد آن موضوع را تمام کنید و دفعه بعد زمان را بیشتر کنید می توانید به جای شمارش از تایمر هم استفاده کنید .
باز از پسر خودم مثال بزنم ، حدود ۵ سال پیش جاروبرقی برایش خیلی آزاردهنده بود و اجازه نمی داد آنرا روشن کنم ، به همین ترتیب که گفتم جارو را روشن می کردم و به, او می‌گفتم تا ۵ بشمر و دراین فاصله من جا رو می کردم ، بعد خاموش می کردم . کم کم شما رش را به ۴۰ و ۵۰ رساندم و به این ترتیب هم جاروبرقی برایش تقریباً عادی شد وهم شمارش اعدادش تقویت می شد .
راهکار دیگر عملکرد تدریجی است . مثلا" زمانی که از پوشیدن لباس یا کفش نو اجتناب می‌کند . می توانید بار اول به او بگوئید لباس را بپوش و فوری در بیاور . بار دوم بگوئید بپوش برو تو حیاط بیا بعد دربیار و به همین تریبت زمان زیاد شود .
بعضی از ترسها را هم می توان در قالب بازی کم کرد . مثل ترس از دکتر و وسایل پزشکی . که می‌توان با خرید وسایل اسیاب بازی پزشکی و دکتر بازی او را با کار دکتر آشنا کرد .
برای کودکانی که به کتاب علاقه دارند نیز می توان از طریق کتاب به بعضی از ترسهای آنها غلبه کرد.
شما هم می توانید تجربیات خود را از ترسهای کودکانتان و نحوه مدیریت آن را برای ما به اشتراک بگذارید .
موفق باشید

آموزش گام به گام PRT جلسه پنجم – خود آغازگری

اسفند ۲۴, ۱۳۹۲ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

20140423_190352 (1)

 

چهارمین و آخرین رفتار محوری ، خود آغازگری است . فقدان زبان خودبخودی از ویژگیهای عمده افراد اوتیستیک است . این افراد به خودی خود شروع به صحبت کردن نمی‌کنند باسئوالی نمی پرسند . وبرای رفع نیازهایشان سعی می‌کتتد خودشان اقدام کنند یا با کشیدن دست دیگران و بردن آنها به سمت چیزی که می خواهند ، یا با جیغ زدن و گریه به اهدافشان می رسند .
و اگر ما رفتار و کلام درست را به آنها آموزش ندهیم به همین روال ادامه می دهند .
برای افزایش خود آغازگری درمانگر باید موقعیتی فراهم کند که کودک مجبور باشد برای رسیدن به خواسته‌ها یش از درمانگر کمک بخواهد . با این کار در درجه اول روی کلام کودک کار می‌شود و در درجه دوم تعامل اجتماعی او را تقویت می‌کند . و کودک را برای ورود به جامعه و یک زندگی مستقل آماده می کند . حالا به نحوه انجام کار می پردازیم .
به همان ترتیب که قبلا" گفته شد کودک کار یا فعالیت را انتخاب می کند ، که شامل اسباب بازی ، خوردنى ، کتاب مورد علاقه می شود .
ابتدا سئوالات وجملاتى برای کودک طراحی می شود .سؤالاتی از قبیل این کیه ؟ این چیه ؟ کجاست ؟ مال کیه ؟ و غیره . و جملات تقاضایی مثل کمک کن ، توپ را بده ، بریم پارک ، بستنی می‌خوام .
مثلا" ماشین زرد مورد علاقه کودک را در یک کیف یا کیسه می گذارید واورا تشویق می کنید بپرسد این چیه ؟ و پاسخ هم بسته به سطح کودک متفاوت است . " ماشین" « ماشین زرد » یا «این ماشین زرده ».
سؤال این کیه را می توان با شخصیت های عروسکی و کارتونی که به آن علاقه مندند پرسید یا با خود عروسک آن شخصیت‌ها یا تصویر یا فیلم آنها . چون اکثر این بچه‌ها به یک یا چند شخصیت کارتونی علاقه مندند شخصیتهایی چون شرک ، کلاه‌قرمزی مردعنکبوتی .و گاهی در روز بارها و بارها یک کارتون را تماشا می‌کنند بدون اینکه ما هیچ استفاده ای از این موقعیت بکنیم. به این مثال توجه کنید :
علی درحال تماشای کارتون شرک است . ما در علی کنترل تلوزیون را در دست می‌گیرد و منتظر می شود تا تصویر شرک ظاهرشود ، در اینجا سربع فیلم را متوقف می‌کند و سئوال این کیه را به علی یاد می دهد و منتظر می شود تا علی این سئوال را از مادرش بپرسد . با کمی تمرین و تکرار علی متوجه می‌شود که برای اینکه مزاحمت مادر را کم کند و بتواند بقیه کارتون را ببیند باید این سوال را از مادرش بپرسد . به همین روش می‌توان سؤال این چیه یا اینجا کجاست را نیز به او آموزش داد .
جملات تقاضایی را هم در موقعیت های مختلفی می توان آموزش داد ، مثلا" وقتی کودک برای خلاص شدن از یک وضعیت نامطلوب تلاش می‌کند می توان کلمه کمک یا کمک کن را به او آموزش داد ، یا وقتی اسباب بازی یا خوردنی خاصی می خواهد دادن آنرا مشروط به تقاضای کودک کنید .به مثالهایی هم دراین زمنیه توجه کنید .
در کلنیکی که کار می کردم نردبانهایی به دیوار تعبیه شده بود ، که صرفاً از آنها برای کاردرمانی وتقویت عضلات استفاده می شد ولی ما استفاده د و منظوره از آن میکردیم . به این شکل که به بچه‌هایی که خود شان نمی توانستند از آن نرد بان بالا و پائین بروند ، کمک می کردیم تا از آن بالا روند و بعد آنها را رها می کردیم و برای پایین آمدن کلمه "کمک " یا کلمه « پایین " را از آنها می خواستیم . البته نیاز به ذکر است که این کار فقط در مورد بچه‌هایى ا نجام شود که توان نگه داشتن خود را دارند و برای بچه هایی که انگشتان و عضلات ضعیفی دارند خطرناک است.
حالا به مراحل کار توجه کنید :
ابتدا کلمه یا جمله را کامل تکرار می کنید ، سپس بخش کمی از سئوال یا کلمه را ، در مرحله بعد درمانگر دیگر از کلام استفاده نمی‌کند بلکه با چشم یا دست به موقعیت اشاره می‌کند ، در مرحله آخر , اشاره هم کنار می رود و فقط مکث می‌کند و منتظر کلام کودک می شود . ظریفترین بخش کار همین مرحله آ خراست ، یعنی مکث کردن و صبور بودن . أکثر مواقع عجله کردن ما برای کمک کردن به کودک موقعیت حرف ز دن را از آنها می‌گیرد .
مثلا" در همین مورد بالا وقتی کودک بالای نردبان است مربی کلمه " کمک " با " کمک کن " را از او می خواهد . وقتی کودک این کلمه یا جمله را یاد گرفت فقط اول کلمه یعنی ک را می‌گوید ، در مرحله سوم فقط ادای کلمه را درمی آورد یعنی کمک را بى صدا ادا می کند و وقتی کودک در این مرحله هم موفق شد در مرحله آخر منتظر می شویم خودش کمک بخواهد .

آموزش گام به گام PRT جلسه چهارم – خودگردانی یا مدیریت خود

اسفند ۲۳, ۱۳۹۲ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

20140626_155608

 
هدف از خودگردانی افزایش استقلال فرد وکاهش وابستگی او به مربی یا والدین است . که این کار با فراهم کردن موقعیت های بیشتر برای درگیر شدن در فعالیت صورت می گیرد . به این شکل که در ابتدا نقش مربی پررنگ است اما کم کم خود را از آن فعالیت کنار می‌کشد و نقش کودک را پر رنگ می‌کند .
هدف دوم خودگردانی ، آموزش مقابله با رفتارهای مزاحم و کاهش آنها و مدیریت مشکلات حسی ا ین افراد است که این کار با جایگزین کردن رفتار مثبت به جای رفتارهای ناهنجار و مزاحم انجام می شود.
آموزش این مهارت مهم مراحلی دارد که به توضیح آن می پردازم .
مرحله اول . آماده سازی و ایجاد شرایط یادگیری
اول اینکه رفتار ی را که به عنوان هدف در نظر گرفتیم باید معین ، قابل مشاهده و قابل انداز ه گیری باشد . مثلا «آموزش مهارت کتابخوانی» یا « حذف جیغ زدن بچه وقتی که بستنی می خواهد » . قبل از مداخله و شروع آموزش باید تکرار ، شدت و مدت زمان رفتار ثبت شود تا بتوان در حین کار میزان پیشرفت را اندازه گیری و ثبت کرد .
مثلا" شما بطور مشخص " نوشتن تکلیف مدرسه " را در نظر بگیرید .ما قصد داریم مهارت نوشتن را تقویت کنیم . قبل از شروع کار میزان مهارت کودک را می سنجیم ، اینکه چند ثانیه مداد را در دست می‌گیرد و چند کلمه یا چند خط می نویسد ، همه این اطلاعات باید روی کاغذ ثبت شود .
وظیفه بعدی مربی انتخاب یک مشوق برای بالا بردن انگیزه در کودک است . که خود مشوق انواع دارد . می‌تواند مشوق عملی باشد ( دست زدن ) ، کلا می‌ باشد (هورا ، آفرین ، عالی بود ) یا خوردنی مورد علاقه او( شکلات . آ ب میوه ، پاستیل ) بردن به مکانهای مورد علاقه اش (پارک ، فروشگاه ) یا مشوق حسی باشد ( قلقلک ‏، محکم بغل کردن ) یا دادن اسباب بازی مورد علاقه او و غیره.
دراین مرحله با استفاده از مشوق ، کودک باید بین رفتار مطلوب و نامطلوب تفا وت قائل شود .اینکه چه رفتاری مورد پسند ماست و چه رفتاری مطلوب ما نیست . به این ترتیب که بعد از هر حرکت مطلوبى بلا فاصله از طرف مربی تشویق مى شود . با این کار ، رفتار مورد نظر تقویت و نهادینه می شود .
همه مراحل پیشرفت کار باید یادداشت شود . اینکه مثلا" قبل از شروع کار ۳ ثانیه مداد را نگه می داشت و حالا ۵ ثانیه شده . نکته‌ای که وجود دارد این است که زمان را طوری تنظیم کنید که بتوانید کودک را از همان ابتدا تشویق کنید . یعنی کاری از او بخواهید که مطمئن هستید می تواند انجام دهد . مثلا" اگر کودک در کلاس درس هر ۲ دقیقه یک بار از جایش بلند می شود یا جیغ می زند ، زمانی که برای آرام بودنش درنظر می‌گیرید باید کمتر از ۲ دقیقه باشد . می توانید بعد از یک ونیم دقیقه آرام نشستن او را تشویق کنید و این تشویق می تواند چیزی باشد که کودک به آن نیاز دارد یعنی بلند شدن و بپر بپر کردن . حالا در مرحله بعد زمان را به ۲ دقیقه بعد ۲ دقیقه ونیم وبه همین ترتیب زمان را بیشتر می‌کنیم.
مرحله آخر هم ایجاد استقلال است . همانطور که به تدریج زمان انجام کار را اضافه می کنیم ، تحمل کودک نسبت به آن رفتار بالا می رود . حالا مربی می تواند به تدریج خودش از فعالیت بیرون برود و از دور رفتار کودک را زیر نظر بگیرد .

o

آموزش گام به گام PRT جلسه سوم – پاسخگویی به نشانه های متعدد

اسفند ۱۹, ۱۳۹۲ ۲ نظرها

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

2014-08-05 12.36.24

 

 
پاسخگویی به نشانه های متعدد
رفتار محوری دیگر پاسخگویى به نشانه های متعدد است . پژوهشهای بسیاری در زمینه توجه در کودکان اوتیستیک نشان می دهد که این افراد دارای علائق خاص هستند و همین امر سبب ویژگی در آنها شده که " بیش انتخابگری انگیزشی " نامیده می شود . یعنی به بعضی محرکها بیش از حد اهمیت می دهند و به بقیه موارد هیچ توجهی ندارند . کودکان عادی در یک محیط آموزشی با محرکها ونشانه های متعدد ( مثل نور، صدا ، تصویر وغیره) تقریباً همه نشانه‌ها را دریافت می‌کنند درحالیکه کودکان اوتیستیک تقریباً فقط به یکی از نشانه‌ها پا سخ می دهند . و این نقص توجه سد بزرگی در مسیر آموزش آنهاست . از این رو به عنوان یک رفتار محوری درنظر گرفته شده .
مثلاً اگر شما با فرزند خود به باغ‌وحش بروید و بخواهید میمون را به او آموزش دهید ممکن ا‌ست کودک شما آنقدر توجهش به میمون زیاد باشد که اصلا" صدای شما را نشنود و نتواند اسم آن را یاد بگیرد . یا مثلا" درحال کتاب خواندن برای کودکتان هستید و می خواهید تصویر موش را به او آموزش دهید ،شما انگشت خود را روی تصویر موش می گذارید و می‌گویید موش و شاید تصور تان این باشد که او هم تصویر را دید و هم صدای شما را شنید ، درحالیکه شاید او در آن صفحه به یک تصویر ریز نگاه می‌کند که برای او خیلی مهم است ولی اصلا به چشم شما نیامده . پس شما باید مطمئن شوید که او در آن لحظه به تصویرموش نگاه می‌کند و همچنین مطمئن شوید که صدای شما را می شنود وگرنه نمی تواند این دو نشانه را به هم ربط دهد .
این مورد هم مثل انگیزه یک رفتار فراگیر است ، یعنی شما باید در هر آموزشی که به کودک می دهید به این مورد توجه دا شته باشید .
چند سال پیش که در کلینیک کار می کردم کودکی داشتیم که علاقه شدیدی به بو کردن داشت ، بادکنکها ى باد نشده یا ماژیکها را برمی داشت و به شدت بو می‌کرد .خوب ابن کودک از تمام ویژگیهای بادکنک یا ماژیک فقط به بوی آن توجه می‌کرد . حالا در اینجا وظیفه ماست که دو فاکتور انگیزه و پاسخگویى به نشانه های متعدد را به خدمت بگیریم و موارد و نشانه‌های دیگر را به او آموزش دهیم . حالا به چند مثال از آموزشهایی که می توان به او داد توحه کنید:
ساده‌ترین آن آموزش خود کلمه ماژیک یا بادکنک است . ماژیک را در دست می‌گیرید و به حالت سئوالی کلمه « ماژیک » را بیان می کنید و منتظر پا سخ کودک می شوید ، کودک هم که انگیزه بالایی برای گرفتن ماژیک دارد ، چون نیاز شدید به بو کردن آن دارد حتماً برای ادای آن کلمه تلاش خواهد کرد .
مثال دیگر : دو بادکنک با رنگهای مختلف بردارید و از او بپرسید کدام رنگ را می خواهد مثلا" می پرسید زرد یا قرمز ؟
به مثال بعدی توجه کنید : بادکنک را جلو چشم بچه در یک ظرف دردار بگذارید در آن را محکم ببندید حالا کودک باید برای بازکردن ظرف از شما تقاضا کند ، کلمه « باز » ،« باز کن » یا « درش رو بازکن » را از کودک بخو اهید .
به همین ترتیب ، بسته به سطح و نیاز هر کودک آموزشهای متنوع را وارد می‌کنید .
توجه به این نکته در تمامی موارد دیگر آموزش قابل توجه است ، وگرنه به نتیجه مطلوب نخواهید رسید .

آموزش گام به گام PRT جلسه دوم – آموزش رفتارهای محوری

اسفند ۶, ۱۳۹۲ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

20140626_163227

 
اسم این روش از همین رفتارهای محوری گرفته شده . PRT مخفف (pivotal response treatment) است . یعنی به جای پرداختن به رفتارهای جزئی روی چند رفتار محوری کار می شود که این رفتارها می تواند تغییرات جدی در حوزه های دیگر نیز ایجاد کند. رفتارهای محوری شامل : انگیزه ، پاسخگویی به نشانه‌های متعدد ، خودگردانی و آغازگری در تعامل اجتماعی است
اکنون به توضیح موارد بالا مى پردازم

 

انگیزه
یکی از مشکلات و موانع جدى در امر آموزش کودکان اوتیستیک فقدان انگیزه است . چون این افراد علاقه مندیهای محدودی دارند آموزش موار د دیگر به آنها بسیار دشوار است . بنابراین باید قبل از آموزش ،انگیزه آنها را بالا برد وآنها را به سطح بالایی از هیجان رساند .
مثال: شما می خواهید کلمه تاب را به کودک آموز ش دهید ، اگر صرفاً یک کارت با عکس تاب به او نشان دهید .کودک انگیزه لازم را برای گفتن تاب ندارد . شما می توانید این کار را بکنید ، او را روی تاب بنشانید(در پارک یا خانه ) و او را تاب دهید با هیجان وخنده ، وقتی که کودک به ا ندازه لازم هیجانی شده و بازی می طلبد بازی را متوقف می‌کنید ، تاب را آماده حرکت نگه دا شته توجه و نگاه کودک را می گیرید وکلمه تاب را به حالت سئوالی تکرار می کنید ، تا ب ؟ و وقتی کودک کلمه را گفت ، حتی اگر کامل تاب را نگوید و چیزی شبیه آن بگوید ، مثل تا ، یا دا ، شما با هیجان و تشویق زیاد او را تاب می دهید .
غذاها و نوشیدنیها یی که بچه‌ها دوست دارند موقعیتهای خوبی برای آموزش در منزل برای والدین فراهم می‌کند ، خوراکیهای مورد علاقه بچه‌ها رو به رایگان در اختیارشان نگذارید . اینها بهترین وسیله برای بالا بردن انگیزه در آنهاست ، در ابتدا برای گرفتن آنها حتماً گرىه ها و عصبا نیت زیادی خواهند داشت ولی کم‌کم یاد می‌گیرند که برای گرفتن خوراکیها باید کلماتی که شما می گوئید را تکرار کنند.
در جلسه قبل گفته شد که اصل اول PRT کودک محوری است ، یکی از دستاوردهای بزرگ این ویژگی بالا بردن انگیزه است ، طییعی است که وقتی کودک خودش چیزی را انتخاب کند بیشترین انگیزه را نیز برای آموزش دارد.و طبیعتاً چیزی را بهتر یاد می‌گیرد که با بالاترین انگیزش و هیجان آموخته باشد . وقتی کودک خموده وکسل است بهتر است خودمان را خسته نکنیم .
یادمان باشد که تکالیف سخت را قبل از کارهایى قرار بدهیم که کودک بیشترین علاقه را به آن دارد ، این علاقه می تواند خوراکی باشد ، رفتن به پارک ، دیدن کارتون ، انجام یک بازی خاص یا حتی یک گیم کامپوتری باشد .
بعضی والدین از علاقه و چسبندگی زیاد فرزند شان به کامپیوتر یا وسایل خاصی مثل تسبیح ، شکایت دارند ، حتی گاهی می شنوم که کلاً کامپیوتر را جمع می‌کنند یا آن وسایل مورد علاقه شان را پنهان می کنند . اتفاقاً خود این علاقه شدید ، یک برگ برنده است در دست شما که متاسفانه در اکثر موارد سوخت مى شود، بدون اینکه بهره لازم از آن برده شود. بخصوص وسیله ای مثل کامپیوتر وسلیه ای بسیار مفید برای آموزش است ،البته به شر ط آنکه کنترل آن بیشتر دست والدین یا مربی باشد . وگرنه وسیله ای خواهد شد برای فرو بردن کودک در دنیای خودش ، بدون هیچ بهره خاصی .

آموزش گام به گام PRT جلسه اول – کودک محوری

بهمن ۲۹, ۱۳۹۲ یک نظر

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

 

131211115519_vibes_304x171_bbc_nocredit
روش PRT بر خلاف بعضی روشها مثل ABA ( البتهPRT خودش یکی از رویکردهای ABA هست ) نظم و ترتیب خاصی ندارد لذا نمی توان آنرا خیلی دسته‌بندی شده و کلاسیک ارائه داد . ضمن اینکه تکنیکها و ظرافتهایى دارد که باید حضوری گفته شود . ولی سعی می کنم تا حد امکان توضیح دهیم.
ابتدا اصول PRT و سپس یک سری تمرین و بازی رو خدمتتون می‌گم . برای اینکه مطلب طولانی و خسته کننده نشود هر روز یک اصل ارا ئه می شود . امیدوارم مورد استفاده عزیزان قراربگیره.
اصل اول :
کودک محوری
در این روش نسبت به روشهای دیگر کودک آزادی عمل بیشتری دارد چه در انتخاب وسیله بازی و چه مکان بازی . کودک برای آموزش مجبور نیست در یک اتاق در بسته باشد . و با چیزی آموزش ببیند که مربی برایش انتخاب کرده . بلکه به این صورت است که مربى یک سری اسباب بازی را جلو دید بچه اما دور از دسترس او (مثلا روی طاقجه ، کمد یا چیری شبیه آن ) قرار می دهد، و کودک با اشاره یا کلام یکی از آنها را انتخاب می‌کند ، حالا نوبت مربی است که کنترل آن اسباب بازی را به عهده بگیره و با خلاقیت شخصی، فاکتورهای قابل آموزش آن اسباب بازی را آموزش دهد .مثلاً اسم ،اندازه ، روشن خاموش کردن و فاکتورهای دیگر که در مثالهاو تمرینهاى بعدی روشن تر خواهد شد .
در مورد انتخاب مکان کار هم کودک تا حد زیادی آزاد است ، مربی یا والدین به کودک اجازه می دن جایى که کودک راحت تر است بازی کند ، حتی اگر خواست مثلا" به آشپرخانه یا حمام برود . چون اکثر این بچه‌ها به علت مشکلات حسی علاقه زیادی به آب بازی دارند . می شود همان مکان را به محیط آموزشی تبدیل کرد. مثلا" اگر کودک دوست دارد آب دائم باز باشد شما کنترل باز و بسته کردن شیر آب را در دست می‌گیرید می توانید از آموزش خود کلمات
« باز » ،« بسته » یا «آب » شروع کنید . دستتان رو روی شیر آب می گذارید ، سعی می کنید صورتتان هم سطح صورت بچه باشه ، بعد به بچه می گویید به من نگاه کن و سپس کلمه " باز " را محکم و واضح و به صورت سؤالی برای کودک ادا می کنید ، از گفتن جمله بپرهیزید . جملات , کودک را سردرگم می‌کند وقتی شما به او می گوئید : آب رو باز کنم؟ با جملاتی شبیه این ، کودک اصلا" نمیداند چه باید بگوید بنا بر این اصلا" پاسخ نمی دهد . ا ما تکرار یک کلمه ساده برایش قابل فهم است پس برای گفتن آن تلاش می‌کند .
کارهای دیگری که می شود کنار سینک ظرفشویی یا وان حمام انجام داد استفاده از ظروف مختلف برای پر کردن آب هست . که می شود روی اسم ظروف ، رنگ آنها ، کلمات « پر» ، « خالی » و غیره کار کرد . همانطور که دستتان روی شیر آب است و مواظب هستید که کودک خودش آب را باز نکند یک لیوان را با دست دیگرتان می‌گیرید و از او به همان تربیت بالا می خواهید کلمه لیوان را تکرار کند ، یعنی بعد از گرفتن توجه ونگاه کودک با همان حالت سؤالی به او می گوئید: لیوان ؟
بعد از گفتن لیوان ، شما برای پر کردن لیوان با آب روی کلمه " پر" یا کلمه آب کار کنید ، برای خالی کردن آب روی کلمه "خالی " و به همین ترتیب با ظرفهای دیگر کار کنید . بعد از یاد گرفتن یک کلمه ای سراغ دو کلمه‌ای و جملات طولانی‌تر می روید .
تا بعد ….

نکاتی در مورد PRT

بهمن ۱۵, ۱۳۹۲ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

 

images8XQDDYZ6
ما در عزیزی که فرزند ۱۷ ساله دارای اوتیسم دارند توضیحات بیشتری در مورد pRT خواستند .
الهام جان من تجربه کار با بچه‌های زیر ده دوازده سال رو دارم ، و به نظرم PRT هم بیشتر برای این سنین کاربرد داره ، چون بچه‌ها در سنین پائین آموزش گریزی دارند و مقاومت شدید نسبت به کلاس درس و آموزش رسمی . و ویژگی PRT اینه که بچه رو دور می زنه و آموزش رو در قالب بازی ارائه می ده . ضمن اینکه انتخاب بازی و مکان بازی هم با کودک است . مثلاً در آموزشهای رایج ایران ما می بینیم که بچه باید در یک اتاق دربسته روی یک صندلی بنشیند و به عنوان مثال کارتهای آموزش رنگ را یاد بگیرد ، اما آموزش رنگ در PRT بسته به سلیقه هر کودک متفاوت است ، کودکی که مثلا" به ماشین علاقه دارد با رنگهای مختلف ماشین ، و کودکی که به بادکنک علاقه دارد با بادکنک ، کسی که به نقاشی علاقه مند است با مدادرنگی و الی آخر . این کار بخصوص برای افراد اوتیستک که در تعمیم دادن مشکل دارند خیلی ضروری است . شاید کودک بتواند کارت زرد را یاد بگیرد ولی مهم این است که در زندگی واقعی بتواند اشیاء زرد را تشخیص دهد . ضمن اینکه در این روش چون آموزشهای مختلف با وسایل و بازیهای مورد علاقه کودکان انجام می شود ، انگیزه را در آنها بالا می برد و باز همانطور که می د ا نید مشکل جدی این کود کان پائین بود انگیزه است .
مهمترین اصل در PRT این است که ابتدا با بازیهای مورد علاقه کودک انگیزه را در او بالا برد و در این زمان به او آموزش داد . زمان خمود گی و بی علاقه گى ، کودک چیزی یاد نخواهد گرفت .
یکی دیگر از ویژگیهای خوب PRT وارد کردن پدر و مادر در روند درمان است . در روشهایی که والدین صرفاً چند جلسه در هفته فرزندشان را به کلاس می برند و خودشان بیرون از کلاس می نشینند ، عملا" بسیاری از موقعیتهای طلایى آموزش را از دست می دهند . چرا که موقعیتهای آموزش در زندگی روزمره خیلی بیشتر از کلاس است و همه چیز به شکل طبیعی است . یک مثال برای شما بزنم ، پسر من به لباسشویی علاقه فوق‌العاده‌ای دارد ، تقریباً ۶ سال پیش که هنوز چند کلمه بیشتر نمی‌گفت برای روشن کردن لباسشویی من عرشإ رو صدا می زدم ، لباسها رو توی یه سبد می ریختم ، سبد رو دست خودم می گرفتم ، دونه دونه لباسها رو در می او ردم و بهش نشون می دادم ، بعد از اینکه عرشیا اسم اون لباس رو می گفت لباس رو بهش می دادم بندازه توى لباسشویی . بعدها آموزشهای دیگه مثل رنگ لباسها ، مفاهیم کوچک و بزرگ ، مالکیت (مثلا" :این جوراب کیه ؟ ) و جملات پیچیده را با همین لباسشویی به او یاد دادم . با همزن ، جاروبرقی و وسایل دیگه آموزشهای مشابه داشت .
برای اجتماعی کردن این بچه‌ها که سوال کردید باید بگم که جزء کارهای خیلی سخت و زمانبره ، چرا که همکاری اطرافیان و دوستان رو می طلبه ، و ما با ید شرایط فرزند مون رو برای اطرافیانمون توضیح بدیم و اونها رو تو این زمینه فعال کنیم . ما هم باید اونها رو تو اجتماعات مختلف با خودمون ببریم .
خوب فکر می کنم فعلا" همین مقدار بس باشه .

روش prt

تیر ۱۸, ۱۳۹۲ نظری بدهید

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)


home-branding-image-001 

PRT یک مداخله درمانی رفتاری  مبتنی بر ABA است. این روش توسط رابرت کوگل و لین کوگل ، دانلپ ، شریبمن ، هورنر و دیگر محققان دانشگاه سانتاباربارا در کالیفرنیا ارائه شده .

PRT مخفف pivotal response treatment است.

* ویژگیهای روش PRT :

۱- کودک محور ( کودک جهت کار و نوع فعالیت را تعیین می کند . و همین کار انگیزه کودک را برای یادگیری افزایش می دهد زیرا فعالیتی انتخاب می شود که مورد علاقه کودک است.)

در حالیکه در روشهای دیگر نوع فعالیت و محتوای کار توسط مربی انتخاب میشود و کودک را وادار می کنند آن فعالیتها را انجام دهد . علاقه کودک در نظر گرفته نمی شود .

۲- شاد و سرگرم کننده

کودکان از تمرینهایی که در روشهای دیگر درمان اتیسم به کار میرود نفرت دارند که این نفرت منجر به نا امیدی ، مقاومت به درمان و خشم آنها می شود .امادر PRT کودک به عنوان سرگرمی و بازی به آن نگاه می کند . و مهارتها را با چیزهایی که از آن لذت می برد یاد می گیرد.

۳- به دور از استرس برای والدین و کودک

PRT  در واقع یک شیوه زندگی است نه یک کار درمانی دشوار. و همین امر می تواند والدین و کودک را به آرامش برساند .

۴- امکان انجام آن در هر زمان و هر مکان

در روشهای دیگر کودک به مکان خاصی شرطی می شود و در آن مکان به درمان پاسخ می دهد . اما این روش چون بیشتر در قالب بازی است در هر جا امکان اجرای آن هست .

۵- سهولت آموزش آن به اطرافیان و همسالان . از این طریق اطرافیان می توانند به کودکان اتیستیک کمک کنند .

*   رفتارهای محوری :

این روش نوعی درمان است که با کار روی چند رفتار محوری انجام می شود . این رفتارها به این دلیل محوری نامیده می شوند  زیرا کمک می کنند کودک طیف وسیعی از مهارتها را یاد بگیرد . به جای متمرکز شدن روی صدها رفتار روی چند رفتار محوری و عمده متمرکز می شویم .

چند رفتار محوری:

۱- انگیزه (مهمترین رفتار محوری انگیزه است زیرا یک کودک برانگیخته شده سخت تر تلاش می کند ، از آموزش بیشتر لذت می برد ، و در موقعیتهای مختلف از چیزهایی که یاد گرفته بیشتر استفاده می کند . )

۲- خودآغازگری کودک ( در تعامل و مراوده کودک با دیگران و بخصوص با همسالان خودش آغاگر و شروع کننده باشد )

۳- خودگردانی ( آموزش بعضی رفتارهای اجتماعی مثل آموزش تقاضا کردن ، نظر دادن و مشارکت و پیشرفت در پاسخ دادن و محاوره های اجتماعی )

۴- توانایی پاسخگویی به نشانه های متعدد ( مثلا استفاده از شلوار نو یا لباس قرمز به جای شلوار یا لباس )

*   اصولی کلی PRT :

۱-   اصل انتخاب ( نوع فعالیت را کودک  انتخاب می کند . همچنین در طول فعالیت انتخابهای مختلف به او پیشنهاد می شود)

۲-   جلب توجه کودک (هنگامی که دستورالعملی به کودک داده می شود باید مطمئن شوید کودک به شما توجه دارد )

۳-   نوبت گیری ( هم در یادگیری تعامل اجتماعی مهم است و هم در کنترل بازی توسط مربی . در واقع با نوبت گیری می توان وارد دنیای کودک شد)

۴-   فرصتها یا دستورالعملها ی واضح و متناسب با تکلیف ( از به کار بردن جملات مبهم وطولانی اجتناب شود)

۵-   دستورالعملها از طریق تکرار پرسشی( (Prompt  . چیزی را که کودک باید بگوید شما با لحن پرسشی از او بخواهید.

۶-   تکالیف اکتسابی باید بین تکالیف یاد گرفته شده پخش شود

۷-    تقویت تلاش کودک ( هر تلا شی هر چند ناقص باید تقویت شود )

۸-   تقویت کننده طبیعی است و با رفتار رابطه مستقیم دارد ( کلمه توپ با خود توپ تقویت می شود نه با جایزه )

۹-   ایجاد فرصت در یک محیط طبیعی ( کاهش مقدمات ، ایجاد مکث ، جلو دید و دور از دسترس گذاشتن برای ایجاد انگیزه بیشتر )

شناخت دنیای پر رمز و راز اتیسم – یا – آیا اتیسم نیاز به درمان دارد؟

اردیبهشت ۵, ۱۳۹۱ ۴ نظرها

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

صدیقه فراهانی

Latest posts by صدیقه فراهانی (see all)

20140626_170305

زمانی همه نگرانی من این بود که چطورمی توانم پسرم را درمان کنم . جمله " اوتیسم درمان ندارد " برای من یک پیام مأیوس کننده بود .همیشه این مطلب را با تأسف و آ ه به دیگران می گفتم . اما اکنون تأسف و آه من از چیز دیگری است ، اینکه چرا ما فکر می کنیم اینها نیازبه درمان دارند؛ چرا اینها را بیمارفرض می کنیم ؟

بیشتر بخوانید »

CopyRight © 2011-2015
استفاده از مطالب بدون ذکر منبع مورد پیگرد قرار خواهد گرفت.
Scroll To Top