Latest posts by admin (see all)
- نشست روز جهانی اتیسم در سازمان ملل – مصاحبه - فروردین ۲۸, ۱۳۹۴
- گزارشی از اوتیسم در نیویورک - اردیبهشت ۲۴, ۱۳۹۳
درون مغزاوتیستیک :تحقیقات جدید باورهای رایج را به چالش میکشد
درمطالعات ، ارتباطهای عصبی ببشتر دیده می شود نه کمتر
هفتم نوامبر ۲۰۱۳٫
مغز افراداوتیستیک تعداد ارتبا طهای بیشتری نسبت به افراد عادی دارند ، وطبق دوتحقیق جدید این موضوع مى تواند دلیلی برمشکلات اجتماعی این کودکان باشد.
پژوهشگر این مطالعات که درهفتم نوامبردرمجله گزارشهای سلول .
کاستوب سوپکار از دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد ،در یک مجله خبری گفت : مطالعه ما نشانگر یکی از داغترین مسائل در تحقیقات اوتیسم است . سوپکار وهمکارش وینود منون با استفاده از مجموعه عکسهای زیادی از مغزکودکان دریافتند که مغز کودکان اوتیستیک دارای ارتباطهای بسیاری هستند وآنها با تعداد بالایی از ارتباطها، شدیدترین اختلالات اجتماعی را دارند.
در مطالعه دوم، رالف- اکسل مولر و همکا رانش دردانشگاه سن دیهگو درمغز کودکان ده تا بیست سال مخصوصاً در منطقه کنترل بینایی ، ارتباطهای بیش از حد را پیدا کردند . آنها همچنین دریافتند که شدت نشانه های اوتیسم به تعداد ارتبا طها ى عصبی مربوط است
مولر در انتشار اخبار گفت: یافته های ما وضعیت خاص سیستم بینایی در کودکان دا رای نشانه های شدید تر را مورد تا بید قرار می دهد.
اواضافه کرد : اندازگیری سطوح ارتباطی در ا ین منطقه از مغز می تواند در تشخیص اوتیسم ، که هم اکنون متکی بر شاخصهای رفتاری است. مفید باشد.
سوپکارو منون گفتند که عدم توازن در فعالیت مدار مغزی همچنین در صرع نیز دیده شده است که ممکن است در توضیح ا ینکه چرا بسیاری از کود کان دارای اوتیسم همچنین دا رای صرع نیز می باشند کمک نماید.
نتیجهای که از این مشاهدات می توان گرفت این است که چندان بعید نخواهد بود که داروهای موجود در درمان صرع بتواند به شکل بالقوه در درمان اوتیسم مفید باشد.
منبع :
محققان در یک کشف تعجب آور دریافتند دو شرایط به ظاهر نامرتبط – اوتیسم و سرطان – به طور غیر منتظره همگرا هستند. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم دارای ژن سرطان یا تومور هستند که باعث اختلال و جهش در مغز آنها می شود .
ده درصد از کودکان مبتلا به جهش در ژنی به نام PTEN ، که موجب بروز سرطان سینه، روده بزرگ ، تیروئید و سایر اعضای بدن می شود به اوتیسم مبتلا هستند . همینطور حدود نیمی از کودکان مبتلا به جهش های ژنی که می تواند به برخی از انواع سرطان مغز و سرطان کلیه و تومور بزرگ در اندام های متعدد از جمله مغز منجر شود نیز مبتلا به اوتیسم هستند.
که این نسبت چند برابر نرخ اوتیسم در جمعیت عمومی است .
اوان اچلر ، استاد علوم ژنوم در دانشگاه واشنگتن، در مورد همگرایی میگوید: “این وهم آور است!! “.
او و دیگر محققان هشدار می دهند که این یافته ها به تنها از بخش کوچکی از افراد مبتلا به اوتیسم بدست آمده است و در اغلب موارد ، علت یک راز باقی مانده است.
اما محققان می گویند این یافته ها بسیار جالب هستند اما با توجه به اینکه هیچ کدام از حیوانات به طور طبیعی دارای اوتیسم نمی باشد، هیچ راهی برای تجزیه و تحلیل آنچه ممکن است در جریان رشد مغز باعث ایجاد اوتیسم شود وجود ندارد. این ارتباط به تازگی کشف شده و دانشمندان را قادر ساخته است تا بسیاری از اختلال انسان را با مهندسی ژنتیکی موش های آزمایشگاهی شبیه سازی کنند.
و این مطلب ما را به سوی اولین تلاشهای بالینی به منظور یک درمان برای کودکان مبتلا به اوتیسم ، با استفاده از داروهای تومورهایی با اساس ژنتیکی یکسان پیش می برد.
ریچارد اوینگ از نشویل،۱۰ ساله که دارای یک شکل دیگری از اوتیسم ناشی از یک ژن تومور زا است، از جمله کسانی می باشد که در این مطالعه جدید مورد تحقیق قرار گرفته است.
پدر و مادر او ، الکساندرا و ریک اوینگ ، می دانند که او در معرض خطر تومور در مغز، قلب ، کلیه، پوست و چشم قرار دارد .
همه موافق این قضیه که این کشف امیدوار کننده است نیستند. استیون مک کارول ، متخصص ژنتیک در دانشگاه هاروارد ، اشاره می کند که کودکان مبتلا به اوتیسم با جهش در ژن سرطان، مغز بسیار درگیری دارند. اوتیسم در این کودکان می تواند باعث ظهور نقص در عملکرد کلی مغزشود . او افزود :” این واقعیت که اوتیسم یکی از مشکلات عصبی است که در این بیماران بوجود می آید، لزوماً هیچ چیزی قطعی در مورد کسری های اجتماعی و زبانی خاص کودکان مبتلا به اوتیسم را تشریح نمی کند . ”
اما دانشمندان دیگری که در این تحقیق شرکت نکرده اند عقیده دارند که این پروژه در حال تغییر دادن ذهنیت آنها از اوتیسم و چگونگی پیشرفت آن است. مانند سرطان، اوتیسم نیز می تواند به رشد کنترل نشده سلول های درگیر عصبی در مغز بیانجامد.
جاناتان سبات ، رئیس مرکز ژنومیک مولکولی بیماری های عصبی در دانشگاه کالیفرنیا ، توصیف تشابه بین سرطان و اوتیسم را بسیار غیر طبیعی می داند.
” ما این مشکل را حل نکرده ایم ، ما فقط کمی موفق به حل بخش کوچکی از این معما شده ایم ،اما این بخش کوچک حل شده ما بسیار امید بخش است. ”
دکتر کاریس انگ، متخصص ژنتیک سرطان در کلینیک کلیولند ، برای اولین بار متوجه بروز شگفت آور اوتیسم در کودکانی که والدین آنها جهش PTEN داشته اند شد. او کشف کرد که میزان اوتیسم در این کودکان ۱۰ درصد است ، در حدود ۱۰ برابر آنچه که در کودکان معمولی انتظار می رود.
در همان زمان ، محققان دریافتند که اختلال ژنتیکی دیگری نیز به احتمال زیاد منجر به اوتیسم می شود. این اختلال ، توبروس اسکلروسیس نام دارد و خطر ابتلا به سرطان کلیه و نوعی از سرطان مغز را افزایش می دهد . نیمی از مبتلایان به این اختلال مبتلا به اوتیسم هستند !!
اگر چه ژن توبروس اسکلروسیس وPTEN یکی نیستند، ولی آنها بخشی از یک شبکه واحد از ژن هایی هستند که باعث توقف در رشد سلول ها می شوند. غیر فعال کردن PTEN و یا یکی از ژنهای توبروس اسکلروسیس باعث کاهش این توقف می شود. یکی از نتایج این ناهنجاریها می تواند به سرطان و یا تومور منجر شود و یکی دیگر می تواند باعث ارتباطات غیر طبیعی رشته های عصبی در مغز و ایجاد اوتیسم شود.
دکتر مصطفی ساهین از بیمارستان کودکان بوستون تصمیم گرفته تا بیازماید که آیا داروهای مورد استفاده در درمان تومورهای ناشی از جهش های ژن توبروس اسکلروز همچنین میتوانند اوتیسم در افراد با همان ژن های جهش یافته را درمان کنند یا خیر ؟
او با موش های آزمایشگاهی شروع کرد ، و ژن های توبروس اسکروسیس واقع در ناحیه مغزی آنها را فعال کرد. رشته های عصبی در مغز حیوانات رشد شدید داشتند، و موش رفتارهای غیر معمول، شبیه اوتیسم را بروز دادند. آنها حرکات تکراری داشتند و خود را به طور مداوم و مرتب تکان می دادند . و بر خلاف موش نرمال که همنوعان خود را به یک شی بی جان ترجیح می دهند ، این موش ها به یک فنجان پلاستیکی گرایش بیشتری داشتند.
اما راپامایسین ، که ژن اسکلروسیس را مورد هدف قرار می دهد و پروتئینی خاص را در تقسیم سلولی غیرفعال می کند، وضعیت موشها را تغییر داد . آنها دیگر خود را تکان نمی دادند و دیگر دوستدار فنجان های پلاستیکی به اندازه یک موش زنده نبودند. موشها در آزمون های یادگیری و حافظه بهتر عمل کردند، و رشد رشته های عصبی در مغز آنها کنترل شد. حالا دکتر ساهین یک داروی مشابه را ارائه می دهد ، everolimus ، دارویی برای کودکان مبتلا به اوتیسم ، برای انکه بتوانند توانایی های ذهنی خود را بهبود بخشند .
هر کودک این دارو را به مدت شش ماه مصرف می کند و بر این اساس این مطالعه قرار است در دسامبر ۲۰۱۴ به پایان برسد.
در حالی که دکتر انگ مطالعه خود را با جهش های ژن سرطان آغاز کرده و ارتباط آن را با اوتیسم یافته است، دکتر ایچلر ، از دانشگاه واشنگتن ، سنجش خود را با مطالعه بیماران مبتلا به اوتیسم آغاز کرده و ارتباط آن را با ژن سرطان پیدا کرده است.
این سنجش بر روی ۲۰۹ خانواده دارای فرزند مبتلا به اوتیسم انجام شده است و با تمرکز بر آنچه وی آن را «اوتیسم ناگهانی» می خواند پیش می رود.
گرد آورنده : میثم بجنوردی
بارون کوهن در یک تحقیق در سال ۲۰۰۱ تئوری ذهن را اینگونه توصیف کرد :
قادربودن به توصیف طیف کاملی از حالات ذهن مثل عقاید , آرزوها , مقاصد , تصورات , احساسات وغیره که منجر به فعلی شود . به طور خلاصه داشتن تئوری ذهن انسان را قادر می سازد که به محتوای ذهن خود و دیگران عکس العمل نشان دهد .
فقدان تئوری ذهن یا کورذهنی برای بسیاری از کسانی که دارای اوتیسم یا آسپرگرهستند موانع بزرگی برای ارتباط گرفتن یا نزیک شدن به دیگران ایجاد می کند .این موانع اغلب سبب می شود که نزدیکترین افراد به آنها واقعا احساس کنند یا به نظرشان بیاید که این افراد نسبت به آنها همدلی ندارند . وقتی که من به تئوری ذهن فکر می کنم ، به یک باور جالب اما البته بسیار نادرست که من به عنوان یک کودک به آن باور دارم می اندیشم .هنگام بازی قایم باشک من فکر می کردم که ؛ اگر من نمی توانم آنها را ببینم ، آنها هم نمی توانند مرا ببینند ؛ البته خیلی سریع یاد گرفتم که اینگونه نیست . بهرحال کورذهنی افراد اوتیستیک و آسپرگر می تواند مشابه باشد – اگر من ادراک و احساس ندارم یا نمی توانم داشته باشم ، پس آنها هم ادراک واحساس ندارند یا نمی توانند داشته باشند .
بر اساس یک مطالعه جدید ، تماس چشمی اجتماعی در نوزادانی که بعدا تشخیص اوتیسم داده می شوند ، به نظر می رسد در سطح عادی شروع می شود اما در همان ماههای اول تولد کاهش می یابد . تماس چشمی در این نوزادان تا دو سالگی رو به کاهش است . کاهش تماس چشمی درکودکان و بزرگسالان دارای اوتیسم یک علامت است . این یافته های جدید می تواند تفاوت مهم آغاز آن را در ماههای اولیه نشان دهد . محققان می گویند ، این تحقیق می تواند روزنه جدیدی برای مداخله زود هنگام باشد . تماس چشمی برای یادگیری و تعامل اجتماعی بسیار حیاطی است .
آنها اضافه کردند اگر تحقیقات بیشتر این موضوع را تایید کند ، این کاهش زود هنگام تماس چشمی می تواند یکی از اولین علائم تشخیص اوتیسم باشد . همکاران این تحقیق ، وارن جونز ( Warren Jones ) و امی کلین ( Ami Klin ) از مرکز اوتیسم مارکوس ، مراقبتهای کودکان آتلانتا و دانشگاه اموری هستند .
تفاوتهای ظریفی که فقط با تکنولوژی قابل تشخیص است :
دکتر جونز و دکتر لین در تحقیقشان از تکنولوژی ردیاب چشمی برای اندازه گیری مسیری که نوزادان در یک ویدئو به علائم و نشانه های اجتماعی پرستار پاسخ می دهند و نگاه می کنند ، استفاده کردند . آنها از ۱۱۰ نوزاد که ۵۹ نوزاد از این تعداد به علت داشتن خواهر یا برادر بزرگتر دارای اوتیسم از نوزادان پر خطر اوتیسم بودند استفاده کردند ، و ۵۱ نوزاد دیگر نسبت فامیلی با اوتیسم نداشند .
محققان هر نوزاد را ۱۰ بار بین دوماهگی و بیست وچهار ماهگی مورد آزمایش قرار دادند . سطح ابتدایی تماس چشمی برای هر گروه ، مشابه بود اما نوزادانی که دارای اتیسم نبودند تماس چشمی شان هر بار افزایش یافت. درحالیکه تماس چشمی سیزده نوزاد که بعدا تشخیص اتیسم داده شدند بطور پیوسته کاهش یافت. ( دوازده نفر آنها در گروه پر خطر بودند ) .
طی چند سال اخیر بعضی مطالعات ، تفاوتهایی ارتباطی در ساختار و عملکرد مغز در طیف اوتیسم ، منتشر کرده است . مثلا دانشمندان نوشتند که :
– در نقطه خاصی از رشد بعد از تولد ، مغز افراد اوتیستیک بزرگتر است .
– تستسترون ممکن است به اوتیسم مربوط باشد .
– بخشهای خاصی از اوتیسم مثل آمیگدال ، ممکن است در افراد اوتیستیک بزرگتر باشد .
برای فهم بهتر این نظرات ، مصاحبه ای با دکتر نانسی مین شو از دانشگاه پبتسبرگ انجام دادیم . طبق نظر دکتر مین شو « این نظرات خیلی با هم تفاوت ندارند » .
مغزهای اوتیستیک اتصالات متفاوتی دارند .
دکتر مین شو توضیح می دهد که آنچه در یافته های مغز افراد اوتیستیک مشترک است ، اختلال در کورتکس است . کورتکس که به ، ماده خاکستری ، معروف است بخشی از مغز است که به طور عمده مسئول کارکردهای بالاتر مغز است ، شامل حس ، حرکت ارادی عضلات ، تفکر ، استدلال و حافظه .
در بسیاری از افراد اوتیستیک مغز در ابتدای تولد ، حدود ۱۲ ماهگی ، رشد سریعی دارد ، تا سن ۱۰ سالگی مغزشان اندازه عادی ، اما اتصالات غیر عادی دارد . دکتر مین شو می گوید مغز پیچیده ترین موجود در این سیاره است ، بنابر این ارتباطات آن بسیار پیچیده و بغرنج است . با اوتیسم رشد سریع ، اما در زمان نا مناسب وجود دارد و همین موضوع باعث اختلال می شود .
آیا این یک مشکل است که مغزهای اوتیستیک به طور کلی اتصالات متفاوتی دارند ؟ برای بسیاری از افراد ، بله
اوتیسم واقعا به طور گسترده ای کارکردهای رفتاری را تحت تاثیر قرار می دهد . اوتیسم روی حس ، حرکت ، حافظه ، کنترل وضعی و هر چیزی که به درجه بالایی از هماهنگی اطلاعات نیاز دارد ، تاثیر می گذارد . نشانه های اوتیسم بیشتر از همه خود را در تعامل اجتماعی و قدرت حل مسئله نشان می دهد . افراد دارای اوتیسم خیلی بیشتر از چیزی که فکرش را کنید ، از نظر احساسی و اجتماعی تاخیر دارند ، حتی آنها که آی کیوی بالایی دارند . تمپل گراندین ، سخنران و نویسنده معروف در زمینه اوتیسم ( که خود نیر دارای اوتیسم است ) می گوید که او از نظر احساسی حدود ۷ تا ۱۰ ساله است .
در حالیکه با این سیستم ارتباطی منحصر به فرد مغز ، مهارتهای ارتباطی به خطر می افتد ، اما از طرف دیگر توانایی های دیگر آنها واقعا افزایش یافته . مثلا دکتر مین شو می گوید : افراد اوتیستیک برای جبران مشکلات زبانی توانایی درخشانی در استفاده از بخشهای دیداری سمت راست مغزشان دارند .
ادامه دارد ……..
منبع :
Autism and Brain
By Lisa Jo Rudy
۱۰ چیزی که هر کودک دارای اوتیسم آرزو می کند شما بدانید :
۱ – من یک کودک دارای اوتیسم هستم ، من اوتیسمی نیستم . اوتیسم من یک جنبه از شخصیت من است . اوتیسم ، مرا به عنوان یک فرد تعریف نمی کند .
آیا شما انسانی هستید با افکار ، احساسات و استعدادهای زیاد ، یا فقط یک آدم چاق ، عینکی یا ناهماهنگ و نا مناسب برای ورزش ؟
۲ – ادرکات حسی من غیر عادی است .
یعنی دیدنیها ، صداها ، بوها ، مزه ها و تماس های عادی روزمره که حتی ممکن است شما متوجه آن نشوید ، می تواند برای من خیلی دردناک باشد .
بسیاری از محیطهایی که من در آن زندگی می کنم به نظر متخاصم می آیند .ممکن است من در نگاه شما من منزوی و جنگجو به نظر برسم اما من فقط سعی می می کنم از خودم دفاع کنم . ممکن است شنوایی من خیلی تیز باشد ، بویایی من خیلی حساس باشد ، اما چون من بینایی محورم ممکن است اولین حسی که تحریک می شود همین حس بینایی من باشد .
۳ – لطفا بین نمی خواهم ( من انتخاب می کنم ) و نمی توانم ( من قادر نیستم ) تفاوت قایل شوید .
زبان گفتاری و شنیداری هر دو برای من دشوار است ، اینطور نیست که من به دستورات گوش نمی دهم بلکه من نمی فهمم شما چه می گویید .
۴ – من یک متفکر عینی و ملموس هستم ، من زبان را بطور لغوی تفسیر می کنم ، وقتی شما می گویید « از آسمان سگ و گربه می بارد » ( باران شدید ) ، من سگها و گربه هایی را می بینم که از پارچ بیرون می ریزند . لطفا به من بگویید باران بسیار شدید می بارد .اصطلاحات ، جناس ، نکات ظریف ، ایهام و طعنه برای من قابل فهم نیست .
۵ – نسبت به محدودیت دایره لغات من صبور باشید .
وقتی که من برای بیان احساساتم نمی دانم چه کلماتی به کار ببرم ، برای من بسیار دشوار است که به شما بگویم چه نیازی دارم .من ممکن است گرسنه ، نا امید ، وحشت زده یا سردرگم باشم ، اما در حال حاضر بیان آن ورای توانایی من است .
۶ – به علت اینکه زبان برای من بسیار دشوار است ، من بینایی محور هستم . به جای اینکه به من بگویید کاری را انجام دهم ، به من نشان دهید چگونه انجام دهم و لطفا آنرا چندین بار نشان دهید . بسیاری از تکرارهای صبورانه به من کمک می کند تا یاد بگیرم .
۷ – روی چیزهایی متمرکز شوید و برنامه ریزی کنید که من می توانم ، نه چیزهایی که نمی توانم .
مثل هر انسان دیگری من در محیطهایی که دائم به من القاء می شود که خوب نیستم یا باید بهتر شوم ، نمی توانم چیزی یاد بگیرم .
به دنبال نقاط قوتم باشید ، حتما آنها را خواهید یافت .برای انجام اکثر کارها بیشتر از یک راه وجود دارد .
۸ – با تعاملهای اجتماعی به من کمک کنید .
شاید به نظر برسد که من نمی خواهم با بچه های دیگر بازی کنم ، اما گاهی من فقط نمی دانم چگونه شروع به محاوره کنم یا چگونه وارد یک بازی شوم .
۹ – سعی کنید تشخیص دهید چه چیزی باعث شروع بحرانهای من می شود .
بحرانها به این علت رخ می دهند که یک یا بیشتر ازیک حس من بیش از حد تحریک می شود . اگر بتوانید پیدا کنید که چرا من دچار بحران می شوم ،گاهی می توانید از ایجاد آن جلوگیری کنید .
۱۰ – اگر شما عضو خانواده هستید ، لطفا مرا بی قید و شرط دوست داشته باشید .از استدلالهای شبیه این که « فقط اگر او …. » یا « چرا او نمی تواند …. » بر حذر باشید .
من انتخاب نکرده ام که اوتیسم داشته باشم . به خاطر داشته باشید که اینها برای من اتفاق می افتد نه برای شما .بدون حمایت شما ، شانس موفقیت من واعتماد به نفس من در بزرگسالی بسیار کم خواهد بود . با حمایت و راهنمایی شما احتمال آنها خیلی بیشتر از چیزی است که فکرش را می کنید .من به شما قول می دهم که ارزشش را دارم .
شما شالوده و بنیان من هستید ، به قواعد جامعه نگاه کنید وآنها را که برای من معنا ندارد دور بریزید . حامی من باشید ، دوست من باشید ، آنگاه ما خواهیم دید که تا کجا می توانیم پیش برویم . سعی کنید نشان دهید اوتیسم تفاوت در توانایی است ، نه ناتوانی . آنچه را محدودیت می بینید نادیده بگیرید ، و چیزهایی را ببینید که اوتیسم به من هدیه کرده .
ممکن است من در تماس چشمی یا مکالمه خوب نباشم ، اما توجه کرده اید که من دروغ نمی گویم ، در بازی تقلب نمی کنم ،به همکلاسیم حرف بد نمی زنم یا غیبت نمی کنم ؟
همه اینها به ۳ کلمه ختم می شود : صبوری ، صبوری ، صبوری .
صدیقه فراهانی
PRT یک مداخله درمانی رفتاری مبتنی بر ABA است. این روش توسط رابرت کوگل و لین کوگل ، دانلپ ، شریبمن ، هورنر و دیگر محققان دانشگاه سانتاباربارا در کالیفرنیا ارائه شده .
PRT مخفف pivotal response treatment است.
* ویژگیهای روش PRT :
۱- کودک محور ( کودک جهت کار و نوع فعالیت را تعیین می کند . و همین کار انگیزه کودک را برای یادگیری افزایش می دهد زیرا فعالیتی انتخاب می شود که مورد علاقه کودک است.)
در حالیکه در روشهای دیگر نوع فعالیت و محتوای کار توسط مربی انتخاب میشود و کودک را وادار می کنند آن فعالیتها را انجام دهد . علاقه کودک در نظر گرفته نمی شود .
۲- شاد و سرگرم کننده
کودکان از تمرینهایی که در روشهای دیگر درمان اتیسم به کار میرود نفرت دارند که این نفرت منجر به نا امیدی ، مقاومت به درمان و خشم آنها می شود .امادر PRT کودک به عنوان سرگرمی و بازی به آن نگاه می کند . و مهارتها را با چیزهایی که از آن لذت می برد یاد می گیرد.
۳- به دور از استرس برای والدین و کودک
PRT در واقع یک شیوه زندگی است نه یک کار درمانی دشوار. و همین امر می تواند والدین و کودک را به آرامش برساند .
۴- امکان انجام آن در هر زمان و هر مکان
در روشهای دیگر کودک به مکان خاصی شرطی می شود و در آن مکان به درمان پاسخ می دهد . اما این روش چون بیشتر در قالب بازی است در هر جا امکان اجرای آن هست .
۵- سهولت آموزش آن به اطرافیان و همسالان . از این طریق اطرافیان می توانند به کودکان اتیستیک کمک کنند .
* رفتارهای محوری :
این روش نوعی درمان است که با کار روی چند رفتار محوری انجام می شود . این رفتارها به این دلیل محوری نامیده می شوند زیرا کمک می کنند کودک طیف وسیعی از مهارتها را یاد بگیرد . به جای متمرکز شدن روی صدها رفتار روی چند رفتار محوری و عمده متمرکز می شویم .
چند رفتار محوری:
۱- انگیزه (مهمترین رفتار محوری انگیزه است زیرا یک کودک برانگیخته شده سخت تر تلاش می کند ، از آموزش بیشتر لذت می برد ، و در موقعیتهای مختلف از چیزهایی که یاد گرفته بیشتر استفاده می کند . )
۲- خودآغازگری کودک ( در تعامل و مراوده کودک با دیگران و بخصوص با همسالان خودش آغاگر و شروع کننده باشد )
۳- خودگردانی ( آموزش بعضی رفتارهای اجتماعی مثل آموزش تقاضا کردن ، نظر دادن و مشارکت و پیشرفت در پاسخ دادن و محاوره های اجتماعی )
۴- توانایی پاسخگویی به نشانه های متعدد ( مثلا استفاده از شلوار نو یا لباس قرمز به جای شلوار یا لباس )
* اصولی کلی PRT :
۱- اصل انتخاب ( نوع فعالیت را کودک انتخاب می کند . همچنین در طول فعالیت انتخابهای مختلف به او پیشنهاد می شود)
۲- جلب توجه کودک (هنگامی که دستورالعملی به کودک داده می شود باید مطمئن شوید کودک به شما توجه دارد )
۳- نوبت گیری ( هم در یادگیری تعامل اجتماعی مهم است و هم در کنترل بازی توسط مربی . در واقع با نوبت گیری می توان وارد دنیای کودک شد)
۴- فرصتها یا دستورالعملها ی واضح و متناسب با تکلیف ( از به کار بردن جملات مبهم وطولانی اجتناب شود)
۵- دستورالعملها از طریق تکرار پرسشی( (Prompt . چیزی را که کودک باید بگوید شما با لحن پرسشی از او بخواهید.
۶- تکالیف اکتسابی باید بین تکالیف یاد گرفته شده پخش شود
۷- تقویت تلاش کودک ( هر تلا شی هر چند ناقص باید تقویت شود )
۸- تقویت کننده طبیعی است و با رفتار رابطه مستقیم دارد ( کلمه توپ با خود توپ تقویت می شود نه با جایزه )
۹- ایجاد فرصت در یک محیط طبیعی ( کاهش مقدمات ، ایجاد مکث ، جلو دید و دور از دسترس گذاشتن برای ایجاد انگیزه بیشتر )
تعریف اوتیسم Autism از جمله ی یونانی Auto به معنای خود Selfگرفته شده است . این عارضه یکی از ناتوانی های نافذ رشد است که بشکل فراگیری برتمام حوزه های رشد تعاملی و حسی کودک اثر می گذارد وبه نحوه ی انجام بسیاری از کارها ومهارتهای عملکردی کودک آسیب می رساند.
امروزه اتیسم ازشایعترین اختلالات نورولوژیک بوده و به گفته برخی محققان ، اتیسم پس از ام اس متاسفانه بیشترین شیوع را بخود اختصاص داده است. آنچه بیشتر مایه نگرانی است اینست که اطلاعات عموم مردم و حتی پزشکان از این بیماری بسیار ناقص و قدیمی است.
علاوه بر اینکه بسیاری از مردم و حتی پزشکان عمومی نمی دانند اتیسم چیست حتی آنها که با اتیسم آشنایی و نیز سروکار دارند از اطلاعات و تحقیقات جدید دراین خصوص بی بهره و یا کم بهره اند. اگرچه بسیاری هنوز فکر می کنند شیوع این بیماری حدود یک تا سه نفر در هر هزارنفر است اما براساس آمار ملی دپارتمان سلامت و خدمات بشری آمریکا در تاریخ ۵اکتبر ۲۰۰۹ (حدود ۶ماه پیش) این آمار متاسفانه به یک نفر در هر ۹۴ کودک رسیده است درحالیکه همین آمار در سال ۲۰۰۷ یک نفر در هر ۱۵۰ کودک بود.
متاسفانه این اختلال طیف وسیعی از توانمندیهای رفتاری و حسی انسان را تحت تاثیر خود قرار داده و مایه نگرانی آنجاست که بدلایل مختلف تشخیص آن در زمان شروع بروزعلایمش برای پزشکان ما ممکن نگردیده و حتی برخی والدین تا سنین ۴ یا ۶ سالگی اقدامی جدی نمی کنند فقط بخاطر وجود این باور غلط که اگر فرزندتان حرف نمی زند منتظر بمانید تا بعد از ۵سالگی.
والدینی که از سنین پائینتر نیز پیگیری می کنند علیرغم هزینه های گزاف ، جایی را نمی یابند که روی ناتوانی های فرزندشان تاثیر جدی گذاشته و بهبود موثری در وی ایجاد کنند.
نه تنها هنوز در کشورمان هیچگونه غربالگری در خصوص شناسایی کود کان داراری اختلال اتیسم چه توسط وزارت بهداشت و چه توسط سازمان بهزیستی کشور انجام نشده بلکه حتی در سطح پایتخت نیز متاسفانه این کار نه در سطح مراکز بهداشت و واکسیناسیون و نه در سطح مهدهای کودک انجام نشده است. امروزه درایران نه درسطح ملی و نه درسطوح استانی و شهری هیچگونه آمار رسمی درخصوص میزان شیوع این بیماری وجود ندارد.
نقش یک برنامه تلویزیونی برای آگاهی بخشی به خانواده هایی که فرزندانشان بطورمثال از تماس چشمی کافی برخوردار نیستند و یا بخشی از مهارتهای ارتباطی خود را ازدست داده اند می تواند نجات بخش باشد. کودکان دارای اتیسم همانند کودکانی هستند که در اتاقی محبوسند و شیرگاز در آن اتاق باز است اگر توانستیم در مدت زمان طلایی در را باز کرده و آنها را از آن اتاق بیرون بیاوریم توانسته ایم آنها را نجات داده و با جهان خارج آشنا کنیم و الا در آن اتاق مانده و استعدادهایشان خفه شده و بعنوان کودکان عقب مانده ذهنی دچار مرگ اجتماعی شده باید با هزینه های گزاف در مراکز نگهداری مخصوص مورد مراقبت قرار گیرند این درحالیست که درمیان آنها افرادی نابغه و با استعدادهای استثنایی در زمینه های مختلف هنر و فن آوری وجود دارند که درصورت کمک به آنها، جامعه نیز بجای هزینه کردن برای نگهداریشان از خدمات شایان آنها بهره مند گردد.
باید توجه داشت که بدلیل کارکرد بسیار ضعیف کودکانی که دارای اتیسم شدید می باشند به اشتباه این تصور حتی برای والدین وی بوجود می آیند که این کودکان عقب افتاده ذهنی هستند درحالیکه باید توجه داشت اکثر آنها برای حل مشکلاتشان می توانند راه حل های منحصر بفرد خود را بیابند که این نشان از هوش آنها در حل مسئله و رفتارهای انفرادی دارد.
گفته می شود آلبرت انشتین نیز که تا چهارسالگی حرف نمی زد در طیف وسیع اوتیسم قرار می گیرد و او تا آخر زندگی اش در برقراری ارتباطات عاطفی و بعضا اجتماعی دچار مشکل بود. در میان کودکان دارای اتیسم نیز کودکان نابغه ای وجود دارند که باید استعدادهایشان مورد کشف و باروری قرارگیرد.
سازمان ملل متحد در آخرین ماه سال ۲۰۰۷ قطعنامه ای را با اجماع نظر نمایندگان کلیه کشورها در مجمع عمومی این سازمان درخصوص اختصاص روز ۱۳فروردین هرسال بعنوان روز اتیسم (هوشیارسازی درخصوص اتیسم) به تصویب رساند. اهمیت این مسئله زمانی آشکار می شود که سازمان ملل متحد تنها سه بیماری را برای اختصاص روزی برای آن برگزیده و یکی از آن سه، اتیسم است. اغلب کشورها از این تاریخ بعنوان بهانه ای برای برگزاری هفته آگاه سازی برای اتیسم و یا حتی ماه آگاه سازی برای اتیسم استفاده می کنند و طی آن در سطح ملی به توزیع اطلاعات از طرق رسانه ای می پردازند و حتی طرح غربالگری به اجرا می گذارند.
بدیهی است ساختن برنامه ای ازسوی صداو سیمای جمهوری اسلامی ایران دراین خصوص می تواند گام موثری درجهت آگاه سازی و حتی ایجاد مقدمات برای نجات بسیاری از کودکان دارای اتیسم در اقصی نقاط کشورمان باشد.
PRT (Pivotal Response Treatment)1 بمعنای درمان مبتنی بر پاسخهای محوری است.
این روش که مبتنی بر رفتار- درمانی است برای کودکان دارای اتیسم طراحی شده و از جدیدترین روشهای دنیاست و هم اکنون در آمریکا دردانشگاه سانتا باربارا ی کالیفرنیا و در اروپا نیز در کلینیک های درمانی در هلند مورد استفاده قرار می گیرد.
با استفاده از روش پی آر تی در کلینیک ذهن زیبا نتایج قابل توجهی در طرح پایلوت بدست آمد بطوریکه در کمتراز زمان پیش بینی شده ، کودکانی که تا مدتها بی کلام بوده ویا کلمات کاربردی و معنی دار نمی گفتند در دروه پی آر تی به کلام آمده و از کلمات، بشکل کاربردی استفاده نمودند. همچنین کودکانی که نقایص جدی کلامی و تعاملی داشتند از پیشرفت قابل ملاحظه ای در حوزه تعامل و کلام برخوردار شدند.
حوزه تاثیر گذاری اصلی در پی آر تی ابتدا حوزه تعامل رفتاری و سپس تعامل گفتاری است. در این روش توجه زیادی به حوزه انگیزش و هیجان در کودک شده، بطوریکه خودانگیختکی و سپس خودآغازگری در مرکز توجه درمانگر قرار می گیرد.
این روش بسیار فراگیر و مداخله گرانه است بطوریکه تعامل مناسبی با والدین کودک در دستور کار قرار دارد و توصیه می شود در هرجلسه یکی از والدین کودک در جلسات درمانی حضور داشته و با تکنیکهای درمانی آشنا شوند سپس در پایان هرجلسه مشاوره کوتاهی با والدین یا همراه کودک انجام شده و دستورالعمل های لازم به وی داده می شود.
در پی آر تی تمامی حوزه های زندگی و حتی محیط خانه و نحوه حضور و تعامل اقوام باوی مورد توجه قرار می گیرد. این روش درمانی بشکل هفتگی دو جلسه در کلینیک و یک جلسه در منزل ارائه می گردد و تشخیص هرگونه تغییر در آن براساس شرایط کودک توسط سرپرست تیم درمانی انجام می شود.
این روش براساس اصول شرطی سازی اسکینری طراحی شده و در واقع رهیافتی جدید به روش سابق ABAاست البته تکنیکهای رفتاردرمانی در این روش با آنچه در ABA وجود دارد متفاوت است اما با کمی اغماض می توان گفت که از اصول پایه یکسانی برخوردارندند.
از مزیتهای این روش آنست که اولا کودک در این روش شاد است و محیط درمانی را دوست دارد، بهمین دلیل بجای مقاومت در برابر روش درمانی تلاش می کند برای هرچه بیشتر لذت بردن از محیط بازی و هیجانی که برایش تدارک دیده شده با درمانگر تعامل و همکاری نموده و بتدریج بدون آنکه احساس کند دارد با او کار آموزشی انجام می شود در مسیر پیشرفت آموزشی قرار می گیرد.
مزیت دوم این روش آنست که والدین و بویژه مادر کودک در جریان درمان بکارگیری می شود و بتدریج در جریان پیشرفت کار قرارمی گیرد. ازآنجا که بسیاری از مادران کودکان اتیستیک بسمت فرسودگی و نهایتا افسردگی روانی می روند این روش باعث می شود که روحیه مادران تقویت شده و با پیشرفت تدریجی کودکان وضعیت روانی مادران نیز بهبود یابد، از سوی دیگر مادران (والدین) با یادگیری تدریجی روش درمانی ، می آموزند که نقش خود را بدرستی ایفا کنند و این در توانمندسازی آنان و ارتقای استقلال و اعتماد بنفس شان بسیار موثر است.
مزیت سوم این روش آنست که نه تنها در محیط کلینیک بلکه در محیط خانه ، مهدکودک ، پارک ، مدرسه و دیگر محیط ها قابل اجراست و اساسا در برنامه کار درمانی پیش بینی شده که تکنیکها به محیط های مختلف تعمیم یابد تاثیربیشتری روی اختلالات رفتاری کودک داشته باشد.
مزیت چهارم پی آرتی آنست که در مرکز دیگر روش های درمانی قرار گرفته و گزارش سرپرست تیم پی آر تی در جلسه هیئت مدیره تخصصی کلینیک مورد بررسی قرار گرفته و در هماهنگی با تیم های گفتار درمانی و کار درمانی بسمت یک کار درمانی همه جانبه به پیش می رود.